توافق ایران و آمریکا از سر گرفته می شود | آمادگی مشروط ایران برای توافق با آمریکا در برجام؟

ایالات متحده هنوز از مذاکره با ایران درباره برنامه هسته‌ای اش ناامید نشده چرا که باور دارد دیپلماسی بهترین گزینه برای پایان دادن به تنش حاکم است

به گزارش اقتصادنیوز، تلاش نهایی تهران و واشنگتن برای احیای توافق هسته ای همزمان با پایان انتخابات میان دوره ای ایالات متحده، مقوله ای دور از ذهن نیست، هر چند امروز دولت بایدن می گوید که به واسطه تحولات داخلی ایران و همچنین ادعای ارسال تسلیحات به روسیه -امری که ایران موکدا رد کرده- رایزنی برای احیای توافق هسته ای بالاخص به دلیل آن که تهران در جریان گفتگوها از مواضعش عقب نشینی نکرده، در اولویت قرار ندارد.

دیپلماسی با قرمزها پر هزینه است؟

بنا به گزارش اکوایران، در باب گزاره نخست، تهران با استناد به اظهارنظرهای مقام های آمریکایی چون رابرت مالی، ایالات متحده را به مداخله در امور داخلی ایران متهم می کند و در ارتباط با گزاره دوم -یعنی ادعای فروش پرنده های ایرانی- ضمن رد اتهام های وارده، بارها تاکید کرده که خواهان جنگ نیست.

فارغ از این‌ها باید اعتراف کرد که با بازگشت جمهوری خواهان به مجلس نمایندگان دیگر دیپلماسی کالای ارزانی نیست و طبیعتا فرایند رایزنی های احتمالی نیز پیچیده‌تر و در عین حال دشوارتر خواهد شد.

ناظران می گویند ایالات متحده هنوز از مذاکره با ایران درباره برنامه هسته‌ای اش ناامید نشده چرا که باور دارد دیپلماسی بهترین گزینه برای پایان دادن به تنش حاکم است؛ با این همه دولت بایدن مدعیست ایران مقصر ناکام ماندن مذاکرات است و تاکید تهران بر خطوط قرمز اعلامی اش و عدم عقب نشینی از مواضع خود موجب شکل گیری بن بست حاکم شده است.

انگیزه های ایران و آمریکا برای توافق

مذاکرات احیای برجام از ماه آگوست به تعویق افتاده، چرا که ایران خواهان تضمین‌های قوی است و می خواهد اطمینان حاصل کند که در صورت تکرار سناریوی 2018 و خروج دوباره آمریکا از توافق هسته ای، شرکت هایی که با ایران همکاری دارند به واسطه فشار تحریم ها بار دیگر راه خروج را انتخاب نکنند، دریافت چنین ضمانتی برای رهبران تهران بالاخص در شرایطی که بازگشت یک جمهوری خواه به کاخ سفید دور از ذهن نیست، در اولویت قرار دارد.

 به باور تحلیلگران ایالات متحده نیز فارغ از مواضع دیپلماتیک اعلامی اش، خواهان تعامل با ایران است، انگیزه دو کشور برای توافق بالا است. ایران قرار است در ازای پیروی از بازرسی های بین المللی و محدودیت های تعریف شده بر برنامه هسته ای اش، از تحریم های مالی و انرژی اعمال شده رها شود و میلیاردها دلار از دارایی اش را آزاد کند. از منظر غرب نیز احیای این توافق بالاخص بعد از تصمیم اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت به میزان 2 میلیون بشکه نفت در روز و  همچنین فرصت های توسعه گاز طبیعی ایران با اهمیت است چرا که به واسطه توافق و برداشته شدن محدودیت ها، شانس و فرصت توسعه ذخایر گاز طبیعی ایران که بعد از روسیه در مرتبه دوم قرار دارد، هموار می گردد

معنای توافق مرزی اسرائیل و لبنان برای آمریکا

 المانتیور با انتشار گزارشی ضمن اشاره به خواست محتمل ایران برای احیای برجام به توافقنامه مرزی دریایی میان اسرائیل و لبنان که ماه گذشته با میانجیگری ایالات متحده منعقد شده اشاره کرده و در این باب نوشته، این توافق طبیعتا با چراغ سبز ایران منعقد شد. به ادعای این گزارش فارغ از مشارکت فعال مذاکره کننده های لبنانی در فرایند رایزینی ها؛ سیدحسن نصر الله؛ دبیر کل حزب الله لبنان مرد پشت صحنه این گفتگوها بود؛ چهره ای قدرتمند که رابطه ای نزدیک با ایران دارد.

حسن نصر الله توافقنامه مرزی با اسرائیل را پیروزی بزرگ برای لبنان قلمداد کرد و همزمان رهبران ایران آن را به سان شکستی تاریخی برای اسرائیل توصیف کردند.

برمبنای این توافق مناقشه مرزی طولانی مدت میان اسرائیل و لبنان( دو بازیگری که به لحاظ فنی درگیر تنش هایی جدی هستند) حل شد و امکان اکتشاف و توسعه منابع انرژی زیر آب را برای دو طرف هموار کرد؛ طبیعتا چنین توافقی برای لبنان و اسرائیل به لحاظ اقتصادی پر سود است. از همین رو می توان گفت که حزب الله به درستی این توافق را بردی تاریخی برای این کشور قلمداد کرد؛ امروز لبنان فاقد دولتی منسجم است و ساختار اقتصادی اش در آستانه سقوط قرار دارد؛ این چالش ها در کنار بی اعتمادی فزاینده لبنانی ها به سیاستمداران خود به چالشی جدی تبدیل شده است. حال به واسطه انعقاد این توافق، حس ملی گرایانه لبنانی ها بار دیگر تقویت شده و این گزاره می تواند زمینه را برای کاهش تنش و التهاب های داخلی هموار کند.

آمادگی مشروط تهران برای توافق؟

فعلا بنیامین نتانیاهو علیه توافق مرزی منعقد شده، خیز برداشته با این همه آن‌گونه که ناظران می گویند بعید است « بی بی» بعد از تعریف کابینه برای پایان دادن بدان خیز بردارد چرا که به خوبی به مزایای استراتژیک و تجاری چنین توافقی برای اسرائیل آگاه است. رایزنی های میان اسرائیل و لبنان برای خروج از تنش های مرزی به سان توافق در باب برنامه هسته ای ایران سال ها است، ادامه دارد. از همین رو ناظران با استناد به توافق مرزی منعقد شده آن هم با چراغ سبز تهران می گویند ایران بدین گونه آمادگی اش را برای توافقی که در چارچوب آن تجارت منطقه ای، تحت شرایط و تضمین های درست اجرایی شود را نشان داد.

پس این احتمال وجود دارد که ایران توافق هسته ای را با لحاظ کردن شرایط وخطوط قرمز ترسیمی اش بپذیرد. از منظری دیگر باید گفت که تلاش ایالات متحده برای انعقاد توافق میان اسرائیل و لبنان نشان از پیشرفت رویکرد ادعایی آمریکا در ارتباط با امنیت منطقه‌ای و یکپارچگی اقتصادی دارد.

 

به ادعای ناظران، برجام می تواند به سان قطعه ای گمشده باشد؛ به بیانی بهتر اگر واشنگتن به رایزنی های غیر مستقیم با تهران با میانجیگیری مجامع بین المللی ادامه دهد، قادر خواهد بود تا همکاری اش با ایران در کشورهایی چون عراق، سوریه و یمن را که درگیر اشوب و تنش های سیاسی هستند را به آزمون بگذارد.