برنامه تهران و مسکور برای دور زدن تحریم چیست؟
سفر پوتین به ایران گمانه‌زنی‌های فراوانی را درباره علت این سفر در پی داشته است.
یک کارشناس اقتصادی با توضیح شروط ایجاد یک پیمان پولی دوجانبه بین ایران و روسیه به این سوال پاسخ می‌دهد که ممکن است که روبل جایگزین دلار شود؟
سفر پوتین به ایران گمانه‌زنی‌های فراوانی را درباره علت این سفر در پی داشته است. به نظر می‌رسد که یکی از دلایل پوتین برای سفر به ایران، جایگزین کردن دلار با روبل باشد. موضوعی که در دیدار علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، با هیات روسی در هفته گذشته نیز به آن تاکید شد. از طرفی ورود روبل به بازار متشکل ارزی که از امروز آغاز شد نیز احتمال به وقوع پیوستن این طرح را بالا برده است. البته در گذشته نیز چنین بحث‌هایی درباره جایگزینی دلار با یوان و روپیه نیز مطرح بود که البته به جایی نرسید.
وحید شقاقی، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، در گفتگو با تجارت‌نیوز به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا ممکن است روبل جایگزین دلار شود؟
ایجاد پیمان پولی برای خنثی کردن تحریم‌ها
شقاقی در ابتدا به هدف این طرح اشاره کرد و گفت: سال‌هاست که بحث پیمان‌های پولی دو یا چندجانبه، در اقتصاد ایران مطرح است. در دوران ریاست همتی بر بانک مرکزی هم بارها این موضوع بررسی شد که برای خنثی‌سازی تحریم‌ها، از پیمان‌های پولی استفاده شود.
وی افزود: این موضوع، ایده خوبی است اما پیمان‌های پولی دو یا چندجانبه زمانی می‌توانند اثربخش باشند که حجم تجاری متقابل بین کشورها معنی دار بوده و سهم بالایی را در کل تجارت این کشورها در اختیار داشته باشد. در گذشته، روسیه و چین یک پیمان پولی ۴۰۰میلیارد دلاری با روبل و یوان ایجاد کردند. این پیمان به دلیل بالا بودن حجم تجارت روسیه و چین قابلیت اجرا داشت.
در چه صورتی روبل جایگزین دلار می‌شود؟
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: با این وجود حجم تجارت ایران و روسیه به اندازه‌ای نیست که جایگزینی دلار با روبل بتواند اثرگذار باشد. در حال حاضر حدود ۶۰درصد از کل تجارت ایران با کشورهای چین، امارات، عراق، افغانستان و کره جنوبی است و روسیه جایی در میان شرکای بزرگ تجاری ایران ندارد. از طرف دیگر، دو کشور ایران و روسیه، هر دو صادر کننده انرژی هستند و چیزی برای ارائه به یکدیگر ندارند.
اگر بخواهیم این روابط پولی بین ایران و روسیه تاثیرگذار باید، باید حجم مبادلاتمان با روسیه را افزایش دهیم. به علاوه، نباید تنها وارد کننده کالاها و خدمات از روسیه باشیم. زیرا در این صورت شرایط بدتر می‌شود.
تیم دیپلماسی اقتصادی – تجاری ایران، باید با طرف روسی تفاهم نامه‌ای امضا کنند که میزان صادرات و واردات دو کشور به تعادل برسد. اینکه ۹۰درصد مبادلات بین این دو کشور، صادرات ما از روسیه باشد و توارن تجاری برقرار نباشد، یا کار نمی‌کند و یا بی ارزش خواهد بود.
جایگزینی دلار با روبل اگر این توازن تجاری در آینده تضمین شود و حجم تجارت نیز افزایش یابد، جایگزینی دلار با روبل می‌تواند اجرایی شود. در غیر این صورت، این پیمان پولی دو جانبه قابلیت اجرا شدن نخواهد داشت و تاثیری بر کاهش اثر تحریم‌ها بر ایران و روسیه ندارد.
