جزئیات و بحث ها بر سر خرید خدمت سربازی

 

کمیسیون تلفیق مجلس طی روزهای گذشته دو مصوبه درباره سربازان داشته است. پس از افزایش چشمگیر حقوق سربازان حالا این کمیسیون امکان خرید خدمت سربازی مشمولان غایب را هم مصوب کرده است؛ تصمیمی که البته مخالفان و موافقانی دارد.

کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱، بعد از آن‌که با رساندن حداقل حقوق سربازان به سه میلیون و ۳۵۰ هزار تومان، دل صدها هزار سرباز را شاد کرد، حالا با مصوبه جدیدش درباره خرید سربازی به زعم برخی موجی از ناامیدی و احساس تبعیض و بی‌عدالتی ایجاد کرده است؛ آن هم نه فقط در پادگان‌ها، بلکه در سطح جامعه، با بلندترکردن دیوار بین ثروتمندان با کارمندان و کارگران . البته این تنها واکنش به این مصوبه نیست و خیلی‌ها هم از این تصمیم دفاع کرده و آن را منطقی می‌دانند.

به نقل از روزنامه خراسان، طبق مصوبه کمیسیون تلفیق، مشمولانی که بیش از پنج سال غیبت داشته باشند، می‌توانند سربازی‌شان را بخرند؛ فوق‌دیپلمه‌ها با پرداخت ۲۵۰ میلیون تومان، لیسانسه‌ها و فوق‌لیسانسه‌ها با ۴۰۰ میلیون و پزشکان عمومی و دارندگان مدرک دکترای تخصصی با ۶۰۰ میلیون تومان می‌توانند کارت پایان خدمت بگیرند و دیگر با هیچ محرومیت و محدودیتی مواجه نباشند.

البته کمیسیون تلفیق چند روز قبل هم شرایط خرید سربازی مشمولان خارج از کشور را نیز تعیین کرد و به کسانی که پنج سال از زمان فراخوانشان به خدمت گذشته باشد، اجازه داد با پرداخت ۱۵ هزار یورو سربازی‌شان را بخرند.

مخالفان چه می گویند؟

انتشار خبر این مصوبه، واکنش‌های بسیاری را ایجاد کرد، از جمله:

* یک روزی به آن می‌گفتند خدمت مقدس سربازی اما قرار است تبدیلش کنند به مایه سرشکستگی، چون به پدرها و مادرها خواهند گفت: «آخی، پول نداشتین سربازی پسرتون رو بخرین؟»

* پولدار باش سربازی نرو. پولدار باش اراضی ‌ملی را بخر. پولدار باش کنکور رتبه خوب بیار. پولدار باش بهترین خدمات پزشکی را دریافت کن. این انصاف نیست… .

* این اقدام باعث میشه غیبت از سربازی بیشتر بشه تا زمان خرید آن برسه .

* یک نخبه علمی که از نظر مالی کم‌توان باشه، باید دو سال روی برجک نگهبانی، وقت بگذراند اما کسی که پدرش پولدار است به راحتی سربازی‌اش را می‌خرد.

نظر موافقان چیست؟

در عین حال این تصمیم کمیسیون تلفیق موافقانی هم دارد. این افراد با اشاره به تصمیم اخیر مجلس در افزایش چشمگیر حقوق سربازان که تا حد پنج میلیون هم رسید، تاکید می‌کنند این مصوبه کمیسیون تلفیق علاوه بر این‌که مشکل برخی افراد غایب را که هم سن‌شان بالا رفته و هم از نظر جسمی بازدهی برای نظام وظیفه ندارند، مرتفع می‌کند، عملا بودجه افزایش حقوق سربازان را که رقم بالایی نیز است، تامین می‌کند.

«طبق اعلام ستاد کل نیروهای مسلح، هم‌اکنون حدود سه میلیون نفر مشمول غایب داریم که احتمالا بسیاری از آن‌ها بیش از پنج سال غیبت دارند و با مصوبه کمیسیون تلفیق، فرصت خرید سربازی در سال آینده را خواهند داشت.» شکی نیست که از بین این سرباز فراری‌ها، سرباز درست و حسابی برای کشور از آب درنمی‌آید و شاید از نظر اقتصادی هم تبدیل این غیبت به پول نقد برای کشور، یک تصمیم درست و منطقی باشد.

ستاد کل مخالف است

البته آن‌طور که یک عضو کمیسیون تلفیق بودجه اعلام کرده، ستاد کل نیروهای مسلح با این مصوبه مخالف است. شهریار حیدری به ایسنا گفته است: «ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرده بود با این موضوع موافقت نشود، دلیل مخالفت‌شان هم این است که هم به سرباز نیاز دارند، هم نگرانند این مصوبه مشوقی برای زیادشدن تقاضای خرید سربازی باشد».

این همان موضعی است که «امیر غلامرضا رحیمی‌پور» رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح هم ابتدای امسال اعلام کرده و با اشاره به تجربه قانون قبلی خرید سربازی گفته بود: «در زمان تصویب قانون قبلی خرید خدمت گفته بودند که منجر به کاهش تعداد مشمولان غایب می‌شود اما درعمل دیدیم که تعداد غایبان طی سه سال، دوبرابر شد، به همین دلیل هیچ برنامه‌ای در این خصوص نداریم».

غلامرضا رحیمی ‌پور بر این موضوع هم تاکید کرده بود که: «هیچ برنامه‌ای برای بخشودگی سربازان غایب وجود ندارد، معنی هم ندارد که یک عده با پرداخت پول به سربازی نروند و عده دیگر به سربازی بروند».

خدمتی که باید حرفه‌ای و تخصصی شود

این‌که ساختار فعلی سربازی در کشور ما معیوب است و دوسال از زندگی بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده، بدون استفاده مفید و تخصصی سپری می‌شود، یک ایراد مهم است که به گفته ذوالنوری ، رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس ، ستاد کل نیروهای مسلح هم آن را قبول داشته و موافق سربازی حرفه‌ای است.در عین حال هم اکنون برخی از نمایندگان مجلس نیزطرحی را در این زمینه در دستور کار دارند که تغییرات جدی در قانون فعلی سربازی ایجاد می کند . حال باید دید سرانجام این درخواست ها و طرح ها به کجا می انجامد.

«شهریار حیدری»، عضو کمیسیون امنیت ملی و کمیسیون تلفیق بودجه به نکاتی درباره این مصوبه اشاره کرده است:

* دولت موافق این مصوبه است و معتقد است بالاخره باید تکلیف بسیاری از مشمولان که غایب هستند و به هیچ‌وجه تصمیمی برای رفتن به سربازی ندارند، روشن شود.

* ستاد کل نیروهای مسلح مخالف مصوبه است و دلایل مهمی دارد که یکی از آن‌ها احتمال افزایش تعداد غایبان در سال‌های آینده است.

* قطعا نظر ستاد کل برای شورای نگهبان مهم است و درصورت تصویب نهایی این مصوبه و برگشت‌خوردن آن از شورای نگهبان، مجلس تلاش خواهدکرد نظر شورا را جلب کند.

* البته از نظر مبلغ تعیین‌شده هم فعلا به گونه‌ای است که افراد دارای تمکن مالی امکان خرید سربازی را دارند و ممکن است لازم باشد در آن تجدیدنظر شود.

* شاید پیشنهاد منطقی این باشد که برای توافق همه‌جانبه، طرح خرید سربازی فقط برای یک‌ سال اجرایی و تاکید شود که شامل غایبان جدید نخواهد بود. به نظر می‌رسد با این کار، می‌توان نظر دولت، ستاد کل و شورای نگهبان را جلب کرد.