توقف خرید گاز تر کیه از ایران!| علت چیست؟

 

ترکیه، ترکمستان را جایگزین ایران کرده و به جای ایران از این کشور گاز می‌خرد و حالا این نگرانی که تجارت با ترکیه سرنوشتی مشابه با سرنوشت چین پیدا کند، به وجود آمده است.

ترکیه یکی از کشورهای در حال توسعه همسایه ماست. این کشور همیشه نیاز به گاز و نفت دارد. ایران دومین دارنده منابع گازی جهان است که در همسایگی این کشور واقع شده.

اما حالا با وجود این که تقاضای واردات گاز در ترکیه افزایش پیدا کرده اما این کشور هنوز درخواست افزایش حجم واردات از ایران نکرده است. این در حالی است که ترکیه قرارداد گاز طبیعی خود را با روسیه را تمدید کرده و قرار است ۱۱ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی هم از آذربایجان وارد کند.

بازار ترکیه واگذار شد؟

حالا نگرانی از دست رفتن بازار گاز در ترکیه، بیش از پیش در داخل کشور احساس می‌شود. این درحالی است که ترکیه تا این لحظه، تقاضایی برای افزایش واردات گاز از ایران نکرده است.

حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران می‌گوید: ترکیه سال‌هاست به دنبال گاز ترکمنستان است و از طرفی چند ماه پیش، خط لوله انتقال گاز خود را از داخل کشورش به نخجوان متصل کرد.

او تمایل ترکیه به خرید گاز از ترکمستان را این گونه توجیه می‌کند: ترکیه این گونه، به گاز ارزان ترکمنستان دسترسی پیدا می‌کند و گاز گران ایران را نمی‌خرد.

البته ارزان بودن گاز ترکمنستان، تنها دلیل ارجحیت این کشور به ایران است . اجتمالا ترکیه هم مانند بقیه مشتریان سنتی نفت کشور، قصد دارد امنیت انرژی در کشورش را تامین کند. به همین دلیل سعی دارد منابع متعددی برای تامین انرژی کشورش انتخاب کند.

ترکیه، به همین دلیل به گاز وارداتی از ایران و روسیه راضی نشده و خواهان افزایش واردات گاز از ترکمنستان و آذربایجان هم هست.

سناریوی تکراری روابط ایران با مشتریان

این سناریو شباهت زیادی به آنچه که بر سر روابط تجاری میان ایران و چین آمد، دارد. اتاق تهران در ابتدای سال آماری منتشر کرد که بر اساس آن مشخص شد چین در چند ماه گذشته میزان خرید نفتش از ایران را ۹۹ درصد کاهش داده است. چین در ۷ ماه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۱۱ میلیون دلار نفت از ایران خریده بود.

آن طور که رویترز گزارش داده بود، چین در آن مدت نفت خود را به جز ایران، از کشورهایی مانند عربستان، قطر، عمان، عراق، امارات و کویت هم تامین می‌کرده است و چین در مدت آن هفت ماه، عربستان را به طور خاص جایگزین ایران کرده است.

برخی از کارشناسان هم گمانه‌زنی می‌کنند که یکی از دلایل دیگری که چین یا ترکیه به تامین انرژی کشورشان از منابع مختلف فکر می‌کنند تحریم‌های آمریکاست.

به گفته حمید حسینی، رییس اتحادیه صادرکنندگان قیر و فرآورده‌های نفتی ما ناچاریم، نفت را همراه فرآورده‌های نفتی یا مخلوط با نفت کشورهای دیگر بفروشیم. گاهی حتی نفت را به اسم کشورهای دیگر می‌فروشیم.

البته این آمار در گمرگ اعلام نمی‌شود. بنابراین شاید همه کشورها حاضر به تحمل ریسک خرید از ایران و درگیر تحریم‌ها شدن را نداشته باشند.

بنابراین یکی دیگر از گمانه‌ها ریسک خرید از ایران و گرفتار تحریم‌های آمریکا شدن است.

حالا اردوغان چند روز بعد به تهران می‌آید و رییس اتاق ایران و ترکیه می‌گوید در حال نگاشتن برنامه‌ همکاری بیست ساله با این کشور هستند. اردوغان هفته پیش هم در تماسی تلفنی با رییس جمهوری ایران گفتگو کرد. باید منتظر ماند و دید آیا اتفاق جدیدی در همکاری با ایران رخ می‌دهد؟