علت اصلی افزایش قیمت نان

خشکسالی، شرایط اقتصادی ناشی از شیوع کرونا و افزایش قیمت نهاده های تولید دلایلی است که تولید گندم در کشور را به میزان چشمگیری کاهش و در پی آن واردات را افزایش داده است.

تولید گندم در سال جاری نسبت به سال گذشته به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. به طوری که به گفته رییس هیات مدیره انجمن تامین کنندگان غلات ایران، میزان واردات گندم به کشور در سال جاری حدود 8 میلیون تن خواهد بود.اما دلایلی که به افزایش واردات گندم در کشور منجر شده است، فقط مختص ایران نیست. به نظر می رسد خشکسالی های پی در پی و شیوع بیماری کرونا، توزیع گندم و میزان ذخایر این محصول را در بسیاری از کشورها کاهش داده است. اما آنچه مهم است این است که ما برای کشور خود چه برنامه ای داریم؟ باتوجه به شرایط اقلیمی کشور و افزایش خشکسالی ها و بحران کم آبی، مسئولین کشور برای تامین این محصول استراتژیک در سال جاری و سال های آینده چه خواهند کرد؟

فریال مستوفی، رییس مرکز خدمات مشاوره و سرمایه گذاری انجمن اتاق بازرگانی ایران گفت: برداشت گندم ایران بین 10 تا 11میلیون تن برآورد شده که کمتر از میانگین سالانه 15 میلیون تن است. 

چرا با کاهش تولید گندم مواجه شدیم؟ آیا شعار خودکفایی در تولید گندم محقق شد؟ آیا توانستیم مشکلات کشاورزان اعم از خشکسالی، خرید مواد اولیه مثل سم و بذر را برای همیشه برطرف کنیم؟ چرا ناگزیر به واردات گندم شده ایم؟ چرا بخش اعظم معاملات کشور در حال حاضر صرف واردات گندم شده است؟در این خصوص گفتگوی رکنا با علیقلی ایمانی، مدیر عامل بنیاد ملی گندمکاران کشور را بخوانید:

افزایش قیمت نهاده های تولید و خشکسالی تولید گندم را کاهش داد /قیمت نهاده ها با ارز نیمایی محاسبه شد

ایمانی در ابتدا گفت: ما در حوزه گندم یک مصرف سالانه و یک ذخایر استراتژیک داریم. معمولا بین 3 تا 5 ماه همه دولت ها در جهان گندم ذخیره می کنند تا بتوانند در بروز مشکل از این ذخایر استفاده کنند تا محصول جدید برسد. خوشبختانه ذخایر استراتژیک ما در کشور از وضعیت مناسبی برخوردار است. می ماند مصرف سالانه کشور که 11 میلیون تن کل مصرفی است که ما نیاز داریم.

وی ادامه داد: امسال دو موضوع باعث شد که در حوزه گندم خسارت وارد شود. نخست در ابتدای فصل، جهش ناگهانی قیمت نهاده های تولید مثل کود، سم و بذر که قیمت این کالاها را از قیمت ارز 4200 تومانی به ارز نیمایی رساند و قیمت ها تا 6 برابر افزایش پیدا کرد. چون کشاورزی در کشور ما، کشاورزی معیشتی است و کشاورزی اقتصادی و صنعتی نیست که کشاورز بتواند در این شرایط از پس انداز خود استفاده کند. لذا تحمل این شرایط از توان کشاورز خارج شد و کشاورز نتوانست نهاده های مورد نیاز در بخش تغذیه گیاهی مثل انواع کودها را تامین کند. از طرفی هم عوامل خسارت زایی مثل علف هرز و بیماری ها و آفات را نتوانست با این افزایش قیمت ها از بین ببرد و به تولید کشور خسارت وارد شد.

تولید گندم در کشور کاهش یافته است

مدیر عامل بنیاد ملی گندم کاران کشور افزود: مساله دیگر بحث خشکسالی ها بود که در اکثر کشور خشکسالی شدید و بسیار شدید داشتیم. در این شرایط به بخش اعظم گندم در مناطق دیم صدمه وارد شد و نهایتا خرید گندم نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرد و به 5 میلیون تن رسید.

ایمانی گفت: به دلیل نیاز سالانه گندم در کشور که 11 میلیون تن است، مصوب و ثبت سفارش شده است که 5 میلیون تن برای سال جاری گندم وارد کشور شود و ممکن است در ادامه به این مقدار اضافه شود. به طور معمول گندم از کشورهای اکراین ، آلمان فرانسه وارد می شود.

شعار خودکفایی در گندم محقق شده است ؟

مدیرعامل بنیاد ملی گندم کاران درباره بحث خودکفایی در گندم گفت: ما در 2 برهه از زمان در حوزه تولید گندم خودکفا شدیم. سال 83 و چند سالی پس از آن ما در این زمینه خودکفا بودیم. اما وقتی حمایت دولت ها از کشاورز و صنعت کشاورزی قطع شد، تولید گندم با مشکل مواجه شد. در سال 92 ما 7 میلیون تن گندم وارد کشور کردیم. پس از آن دولت یازدهم با تاکید رهبری، تدابیری اندیشید. متناسب سازی قیمت، تامین به موقع نهاده ها، توسعه مکانیزاسیون در کشاورزی و حمایت هایی از این دست از سوی دولت به تدریج مهیا شد.

وی ادامه داد: در سال 95 علاوه بر این که واردات گندم نداشتیم، در مصرف گندم خودکفا شدیم و ذخایر خود را نیز تامین کردیم و 14 میلیون تن گندم تولید کردیم. این موضوع تا سال گذشته ادامه داشت و واردات گندم نداشتیم. امسال هم اگر دولت از تولید حمایت کند و بویژه بر بحث کشت قراردادی، که نهاده ها را دولت خریداری کند و در اختیار کشاورز قرار دهد و زمان برداشت محصول هزینه آن را دریافت کند، می توانیم میزان گندم مورد نیاز کشور را تولید کنیم. امیدواریم با حمایت های یارانه ای و بحث بیمه کشاورزان، مجدد خودکفایی پابرجا و مستمر شود.

چرا قیمت نان افزایش یافت؟

ایمانی درخصوص افزایش قیمت نان در پی افزایش قیمت گندم گفت: قیمت نان هیچ ارتباطی به قیمت آرد ندارد. به این دلیل که چندین سال است که دولت به قیمت ثابت آرد به نانوایان می دهد. دولت به نانوایان یارانه می دهد. دولت آرد گندم 625 تومانی را به نانوایان می دهد. در صورتی که دولت گندم را از کشاورز 5 هزار تومان خرید کرده است. در بودجه سنواتی دولت آمده است که هیچ افزایش قیمتی در بحث آرد نداریم. آنچه باعث افزایش قیمت نان شده است حق کارگر و هزینه های جانبی مثل آب، برق و ... است.

اگر دولت حمایت می کرد به واردات نیاز نداشتیم

وی تاکید کرد در حال حاضر 2 میلیون هکتار اراضی آبی برای کشت گندم در کشور وجود دارد. اگر حمایت های لازم را از بهره برداران داشته باشیم، حداقل می توانم بگویم به طور تضمینی 5 میلیون تن گندم که در حال حاضر کمبود داریم را می توانیم تولید کنیم.علاوه بر این می توانیم روی 4 میلیون هکتار اراضی دیمی هم حساب کنیم. باید برای این 2 میلیون هکتار اراضی آبی برنامه ریزی داشته باشیم. اگر دولت در سال گذشته نهاده های تولید را به صورت مدتی یا سرمحصولی به کشاورزان تحویل می داد، شاید واردات ما در شرایط خشکسالی به 2 میلیون تن هم نمی رسید.

همه مطالبات گندم کاران پرداخت شده است

ایمانی در آخر ضمن بیان این که کشاورزان هیچ طلبی از دولت ندارند، گفت: امسال شرایط بسیار مطلوب بود و حداکثر ظرف یک هفته تا 10 روز مطالبات کشاورزان پرداخت شده است. اگر مراجع ذی ربط همچنان بتوانند از کشاورزان حمایت کنند میزان تولید افزایش می یابد. تامین نقدینگی و وام های کم بهره از سوی بانک کشاورزی، تامین کود از سوی شرکت خدمات حمایتی، بازرگانی دولتی با خرید کود و اخذ هزینه در زمان تحویل گندم و پوشش بیمه ای با درصد پایین به کشاورز انگیزه می دهد که با خیال راحت فقط به تولید بپردازد.