بازارقیمت خودرو با قیمت های جدیدی روبرو شد
همان‌قدر که هفته اول خردادماه در حوزه سیاسی پرخبر بوده، رفت‌وآمد خبرها در حوزه اقتصاد نیز در هفته گذشته کم نبود. بازار خودرو این هفته با اعداد جدیدی از قیمت‌ها مواجه شد که خودروسازان قیمت‌ها را به طور رسمی بالا بردند.
روز اول خردادماه مصوبه افزایش نرخ شورای رقابت از سوی وزارت صنعت به خودروسازان ابلاغ شد. در مصوبه ۱۳ اردیبهشت شورای رقابت آمده بود: براساس تورم بخشی یک‌ساله اعلام شده توسط بانک مرکزی و پس از کسب تورم‌های اعمال شده قبلی در سه ماهه اول و دوم سال ۱۳۹۹ و پس از اعمال متغیرهای کیفیت و بهره‌وری نهایتا برای شرکت ایران‌خودرو به طور متوسط ۸.۲ درصد و برای شرکت سایپا به طور متوسط ۸.۲ درصد افزایش نرخ محاسبه شده است که برای خودروهای مشمول دستورالعمل قیمت‌گذاری شورا، تا پایان شهریور ۱۴۰۰ اعمال و اجرا می‌شود.
البته در مصوبه شورای رقابت آمده است؛ برای کسانی که تا پایان سال ۱۳۹۹ برای خرید خودرو ثبت‌نام نکرده‌اند و پیش‌پرداخت داشته‌اند، مشمول دریافت پول نبوده و این افزایش نرخ به آنها تعلق نمی‌گیرد.
جزئیات قیمت خودرو در بازار
نکته‌ای که در این میان مطرح است، اینکه زمان انتشار این مصوبه، مخالفانی حتی در شورای رقابت به انتقاد از افزایش نرخ خودرو پرداختند. محمد باقری، عضو ناظر مجلس در شورای رقابت ضمن مخالفت با افزایش نرخ خودرو، گفت: مجلس مخالف افزایش نرخ خودرو است و مخالفت خود را هم به شورای رقابت اعلام کرده بود. سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی خودروساز در ایران و واردات مدیریت شده، راهکاری برای شکست انحصار از دست دو خودروساز داخلی است. اگر واردکنندگان خودرو بدون اینکه دلاری از کشور خارج شود، خودرو وارد کشور کنند، اتفاق مبارکی خواهد بود.
از آن طرف، برخی مدیران وزارت صمت افزایش ۹ درصدی نرخ خودرو را غیرمنطقی اعلام کردند. در همین رابطه، سهیل معمارباشی، مدیرکل صنایع حمل‌ونقل وزارتخانه اعلام کرد که این افزایش قیمت‌ها واقعا چاره کار خودروسازان نیست. اصلا فرمول قیمت‌گذاری شورای رقابت و شیوه محاسبه نرخ جواب‌گوی مشکلات خودروسازها نیست. نرخ قطعات الکترونیکی که جزو قطعات خودرو است و همه خودرو سازان دنیا آن را از طریق واردات تتمین می‌کنند از ۲ یورو به حدود ۲۵ یورو رسیده است. مس و ورق فولاد افزایش نرخ چشم‌گیری داشته است.
در کنار مسئولان وزارت صمت، خودروسازان نیز چندان تمایلی به اجرای این مصوبه نداشتند و تلویحا خواستار تغییر مصوبه شورای رقابت و افزایش بیشتر نرخ خودرو بودند؛ همچنین از سویی دیگر، طی نامه‌نگاری‌هایی که با رئیس کمسیون صنایع و معادن مجلس داشتند، خواستار آزادسازی نرخ خودرو شده بودند.
در این نامه پیشنهادی خواسته شده بود تا خودروهای عمومی یعنی خودروهایی که عموم مردم با درآمد کم یا متوسط خریداری می‌کنند، با فرمول بهای تمام شده و با در نظر گرفتن سود ۵ درصدی با تایید و نظارت وزارت صنعت قیمت‌گذاری شوند. اما در مورد خودروهای اختصاصی که لوکس و نسبتا گران محسوب شده و مشابه خارجی دارند، قیمت‌گذاری با پیشنهاد هیات مدیره شرکت‌ها و تایید و نظارت وزارت صنعت بر اساس شرایط عرضه و تقاضای بازار صورت گیرد.
رخ‌نمایی نرخ سوم خودرو در بازار
بنابر صورت‌های مالی خودروسازان، در ۶ ماه ابتدایی سال گذشته سایپا حدود ۲هزار میلیارد تومان و ایران‌خودرو ۲۵۰۰ هزار میلیارد تومان زیان تولید داشته‌اند. این در شرایطی است که به گفته دست‌اندرکاران صنعت خودرو، در کنار زیان تولید خودروسازان، در سال گذشته یک رانت ۱۰۰ هزار میلیاردی به‌واسطه اختلاف نرخ کارخانه و بازار به جیب واسطه‌ها رفته است.
در همین زمینه اواخر سال گذشته سهیل معمارباشی، مدیرکل صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت اعلام کرده بود که به جز خودرویی مثل کوییک که با نرخ بازار متعادل شده‌اند، در اغلب خودروها، شرکت‌ها در حال زیان هستند. به‌طوری که ایران‌خودرو مجبور به کاهش تیراژ تولید پژوپارس شده است؛ چراکه روی هر دستگاه از این خودرو حدود ۳۰ میلیون تومان ضرر می‌دهد.
وی همچنین تاکید کرد که این زیان باعث شده سبد محصولات تولیدی این شرکت خودروساز به سمت محصولات با زیان کمتر سوق پیدا کند که ممکن است این خودروها در توان خرید همه مردم نباشد.
بنابراین آنچه مشخص است خودروسازان برای قیمت‌گذاری محصولات تولیدی خود، در کنار حاشیه سود بازار، زیان تولید را هم در نظر می‌گیرند. همان‌طور که عنوان شد خودرو پژوپارس سقف افزایش قیمتی یعنی ۱۵ درصد را خواهد داشت که دلیل این مسئله هم به زیان تولید این خودرو در شرکت خودروساز برمی‌گردد.
اما با افزایش سقف ۱۵ درصدی نرخ برخی خودروها، این طور به‌نظر می‌رسد که در سال ۱۴۰۰ محصولات خودرویی نوع جدیدی از قیمت‌گذاری را تجربه کنند؛ به‌طوری که اگر قیمت‌گذاری دستوری توسط شورای رقابت را در مرحله اول قیمت‌گذاری و تعیین نرخ در بازار را در مرحله دوم قرار دهیم، حالا باید شاهد نوع سوم قیمت‌گذاری، همراه با در نظر گرفتن سود حاشیه بازار و زیان تولید در شرکت‌های خودروساز باشیم. این گونه، شکل سومی از قیمت‌گذاری خودرو را شاهد خواهیم بود.
تاکید نعمت‌بخش بر افزایش ۱۴ درصدی قیمت خودرو
در این میان، دبیر انجمن خودروسازان معتقد است؛ خودروسازان به دلیل قیمت‌گذاری دستوری، زیان هنگفتی کرده‌اند. به باور احمد نعمت‌بخش، شورای رقابت متاسفانه به تعهدات خود عمل نکرده است. سال گذشته بنا شد که هر سه ماه یک‌بار افزایش نرخ داشته باشیم، اما برای سه ماه چهارم سال با توجه به افزایش ۱۴ درصدی تورم، اما هیچ افزایش قیمتی در نظر گرفته نشد.
او بیان کرده است: جلوگیری از افزایش نرخ خودرو در سه ماه پایانی سال ۱۳۹۹ باعث شد خودروسازان به ویژه ایران‌خودرو زیان هنگفتی کند؛ به طوری روی هر خودرو تولیدی ۶ میلیون تومان زیان کرد، یعنی ایران‌خودرو بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد تومان زیان دیده است.
به گفته نعمت‌بخش، امسال نیز ۸.۹ درصد به نرخ خودروها افزوده‌اند؛ در حالی که تورم ۱۴ درصدی داشتیم، این یعنی خودروسازان امسال هم در زیان خواهند بود. از بهمن سال گذشته نرخ مواد اولیه افزوده شده است از امسال هم حقوق کارگر و بهای آب، برق گاز و... افزوده شده است که این نشان می‌دهد خودروسازان همچنان در زیان هستند.
نعمت‌بخش یادآور شده است: امسال باید نرخ خودرو ۱۴ درصد افزایش می‌یافت تا زیان خودروسازان جبران می‌شد. هشدارهای لازم به مسئولان داده شده است که اگر فکری به حال صنعت خودرو نکنند این زیان روز به روز افزوده می‌شود. ایران خودرو ۸۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. باید تا جایی که ممکن است اختلاف نرخ بین کارخانه و حاشیه بازار را کم کرد و نرخ خودرو تک نرخی شود. یعنی باید خودرویی که در بازار ۲۳۰ میلیون به فروش می‌رود، کارخانه آن را ۱۷۰ میلیون تومان بفروشد نه ۱۰۰ میلیون کنونی!
رفتار بازار خودرو در مقابل جدیدترین قیمت خودرو
اما در حالی یک هفته از اعمال مصوبه مجوز شورای رقابت برای افزایش نرخ محصولات و اعلام قیمت‌های جدید می‌گذرد که بازار خودرو اعتنایی به این افزایش نرخ نکرده و به سبب اینکه تعداد فروشندگان خودرو بیش از خریداران است، لذا تقاضای کاذب ایجاد نشده و قیمت‌ها نسبت به پیش از اعلام قیمت‌های جدید خودروسازان تغییری نکرده است.
در این رابطه سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، از آرامش در بازار خودرو خبر داده و اظهار کرده است: افزایش نرخ محصولات در کارخانه تاثیری بر قیمت‌ها در بازار خودرو نداشت و همچنان آرامش بر بازار خودرو حاکم است. ضمن اینکه نوسانات ارزی کم شده و افزایش نرخ ارز نداریم؛ بنابراین تقاضای کاذب نیز در بازار شکل نگرفته که بخواهد قیمت‌ها را دستخوش تغییر کند.
به گفته او، درحال‌حاضر تقاضا در بازار خودرو کم است و تنها محدود به تقاضاهای مصرفی است؛ هیچ تقاضای کاذبی به لحاظ سرمایه‌گذاری در بازار خودرو وجود ندارد و اگر معامله‌ای انجام شود، توسط مصرف‌کننده‌های واقعی است. برخی به امید آنکه ریزش بیشتری در نرخ ارز شکل گیرد، منتظر هستند تا خرید خود را با قیمت‌های پایین تر انجام دهند.
این مقام صنفی تاکید کرده است، با توجه به اینکه در شرایط فعلی بیش از آنکه خریدار در بازار وجود داشته باشد، فروشنده دیده می‌شود، ممکن است صاحبان خودرو قیمت‌ها را در سایت‌های فروش افزایشی ثبت کنند اما معامله حقیقی به جز در موارد معدود و برای تامین نیاز به خودرو مصرفی، در بازار شکل نمی‌گیرد.
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران تصریح کرده است: با توجه به اینکه معامله چندانی در بازار صورت نمی‌گیرد، قیمت‌ها نسبت به دو، سه هفته گذشته تغییری نداشته و همان قیمت‌های هفته آخر اردیبهشت ماه است.
آخرین قیمت‌ها در بازار
به بازار خودرو برویم و ببینیم این هفته در آن چه گذشته است. با وجود رکود معاملات، این هفته قیمت‌ها در بازار بالا رفتند که دلیل اصلی آن، افزایش نرخ کارخانه‌ای آنها است. طبق اخبار رسیده از بازار، درحال‌حاضر پژو پارس در مدل LX، قیمتی برابر با ۲۴۴ میلیون تومان دارد، هرچند البته مدل سال ۹۹ آن را می‌توان با نرخ کمتری خرید. همچنین برای پژو ۲۰۶ تیپ ۲ تا ۲۰۷ میلیون تومان نیز نرخ پیشنهاد می‌شود که البته پیشنهادهایی با قیمت‌های پایین‌تر نیز وجود دارد. از بازار مدل صندوق دار ۲۰۶ هم خبر می‌رسد نرخ این خودرو تا مرز ۲۶۰ میلیون تومان هم پیشروی کرده است. در خانواده ۲۰۶، تیپ ۵ هم در مسیر گرانی افتاده، چه آنکه درحال‌حاضر برای فروش آن نرخ ۲۵۵ میلیون تومان پیشنهاد می‌شود.
اما برای خرید پژو ۲۰۷ اتومات، چیزی حدود ۳۹۵ میلیون تومان باید هزینه کرد، حال آنکه مدل دنده‌ای آن را می‌توان تا ۲۹۰ میلیون تومان نیز خرید. سری اما به بازار سمند و پژو ۴۰۵ بزنیم. طبق اطلاعات رسیده از بازار، سمند در مدل LX درحال‌حاضر قیمتی حول و حوش ۱۹۸ میلیون تومان دارد. البته مدل ۹۹ و صفر کیلومتر آن اگر گیر بیاید، چند میلیون تومان ارزان‌تر قابل خرید است. سمند در مدل EF۷ دوگانه‌سوز نیز این روزها تا ۲۴۵ میلیون تومان هم نرخ خورده است.
اما رانا نیز در دو مدل LX و پلاس از افزایش قیمت‌های اخیر در امان نماند. به گفته فعالان بازار، رانا LX که بیشتر مدل‌های آن متعلق به سال ۹۹ هستند، قیمتی حدود ۱۹۵ میلیون تومان در بازار دارند. این در حالی است که برای خرید مدل پلاس، باید پول بیشتری پرداخت. براساس اطلاعات کسب شده از بازار، نرخ رانا پلاس این هفته به حول و حوش ۲۳۰ میلیون تومان رسیده است. رانا پلاس یکی از معدود خودروهایی بود که شورای رقابت افزایش نرخ خاصی را برای آن در نظر نگرفت، از همین رو نرخ آن رشد چندانی در بازار نداشته است.
از رانا بگذریم و سری به دنا بزنیم. درحال‌حاضر برای خرید دنا در مدل معمولی، باید ۲۷۰ میلیون تومان هزینه کرد، این در حالی است که نرخ مدل پلاس و غیر اتوماتیک این محصول به ۳۲۵ میلیون تومان رسیده است. اگر مشتری دنا پلاس توربو شارژ اتومات هستید نیز باید چیزی حدود ۴۵۰ میلیون تومان برای آن کنار بگذارید. در بین دیگر محصولات ایران‌خودرو، قیمت‌هایما (شاسی‌بلند چینی این شرکت) تغییر خاصی نسبت به قبل نداشته و درحال‌حاضر با ۶۶۰ میلیون تومان قابل خرید است. البته برای مدل توربو پلاس این خودرو قیمتی بالاتر از ۷۰۰ میلیون تومان پیشنهاد می‌شود.
اما نگاهی هم به نرخ محصولات سایپا و پارس خودرو در بازار بیندازیم. طبق اطلاعات کسب شده از بازار، درحال‌حاضر برای خرید کوئیک دنده‌ای در مدل R باید ۱۴۴ میلیون تومان هزینه کرد. همچنین نرخ مدل اتومات پلاس این خودرو نیز به ۲۲۵ میلیون تومان رسیده است. برای خرید تیبای معمولی هم نیاز به ۱۳۰ میلیون تومان پول دارید و مدل‌هاچ بک این خودرو نیز پنج میلیون تومان گران‌تر از آب در می‌آید. در نهایت اینکه نرخ ساینا در مدل دنده‌ای نیز به ۱۴۳ میلیون تومان رسیده است و برای مدل پلاس آن هم تا ۱۶۵ میلیون تومان نرخ پیشنهاد می‌شود.
