علائم تومور مغزی در زنان
بین مردان و زنان، تفاوت‌هایی در شیوع، مرگ و میر و پیشرفت بیماری سرطان از جمله تومور مغزی وجود دارد و لازمه‌ی درک این تفاوت‌ها، بررسی و ردیابی آن‌ها در سطوح مولکولی، سلولی، بافتی و... است. آیا این جمله به این معناست که علائم تومور مغزی در زنان و مردان متفاوت است؟ آیا با شنیدن تومور مغزی، به سردرد ساده خودتان مشکوک می‌شوید؟ راهکار تشخیص تومور مغزی از سایر بیماری‌ها چیست؟ پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی این موضوعات و آشنایی بیشتر با تومور مغزی، علل و علائم این بیماری و راه‌های درمانی آن، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
تومور مغزی یا تومور داخل جمجمه‌ای، بافتی توده‌ا‌ی و غیرطبیعی است که در آن سلول‌ها به صورت غیرقابل کنترل‌شده، رشد و تکثیر می‌یابند. تومورهای مغزی به دو گروه اصلیِ اولیه و متاستاتیک تقسیم می‌شوند. منشاء تومورهای مغزی اولیه، بافت‌های مغزی یا محیط اطراف آن است و به دو دسته گلیال و غیرگلیال تقسیم‌بندی می‌شود.
دسته گلیال از سلول‌های گلیال و دسته غیرگلیال از اعصاب، رگ‌های خونی و غدد تشکیل یافته است. این تومورها می‌توانند به انواع خوش‌خیم و یا بدخیم تقسیم‌بندی شوند. اما، تومورهای متاستاتیک، تومورهایی هستند که در قسمت‌های دیگری از بدن ایجاد می‌شوند و معمولاً از طریق جریان خون به مغز مهاجرت می‌کنند؛ این تومورها، سرطانی و بدخیم هستند. آیا علائم تومور مغزی در زنان، متفاوت از مردان است؟
احتمال ابتلای مردان به تومورهای بدخیم مغزی نسبت به زنان، به ویژه در دوران کودکی، بیشتر است. بسیاری از بیماری‌ها، از جمله برخی سرطان‌ها، با سرعت‌های متفاوتی در مردان و زنان بروز می‌یابند؛ یا اینکه بسته به جنسیت، علائم متفاوتی را در بیمار ایجاد می‌کنند. تفاوت علائم تومور مغزی در زنان و مردان، اغلب مرتبط با هورمون‌های جنسی تستوسترون و یا استروژن است که بسیاری از تفاوت‌های بیولوژیکی بین مردان و زنان را توجیه می‌کند.
در بدن ما، ژن‌های خاصی وجود دارد که معمولاً تنظیم سرعت تقسیم سلول، برطرف کردن نقص ژن‌ها و ترمیم آن‌ها را بر عهده دارند. اگر آسیبی به این ژن‌های خاص وارد شود و یا به مکانیسم داخلیِ آن‌ها در کروموزوم‌هایِ سلول صدمه‌ای وارد گردد که قادر به عملکردِ صحیح نباشند، تومورهای مغزی ایجاد خواهند شد. تومورهای در حال رشد، به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نسبت به بافت طبیعی نیاز دارد و ممکن است موادی تولید کنند که سیستم ایمنی بدن قادر به شناسایی سلول‌های غیرطبیعی نباشد.
در برخی موارد، ممکن است فردی با نقص جزئی در یک یا چند مورد از این ژن‌های خاص متولد شود؛ یا عوامل محیطی منجر به آسیب بیشتر این ژن‌ها گردند. همچنین، در برخی موارد، ممکن است آسیب محیطی به ژن‌ها، تنها علت ایجاد تومور باشد. هنوز، دقیقاً مشخص نیست که چرا برخی افراد در یک جامعه به تومور مغزی مبتلا می‌شوند، در حالی که برخی دیگر اینگونه نیستند. اما علائم تومور مغزی در زنان و مردان چیست؟
علائم تومور مغزی از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است و بیشتر علائم این بیماری می‌تواند در افرادی که تومور مغزی ندارند، نیز مشاهده شود. بنابراین، تنها راه مطمئن برای تشخیص اینکه آیا تومور مغزی وجود دارد یا خیر، این است که به پزشک مراجعه کرده و اسکن مغزی انجام دهید. علائم تومور مغزی در زنان به دلیل تفاوت در هورمون‌ها و سیستم بدنی، می‌تواند متفاوت از مردان باشد؛ اما بسیاری از علائم در آن‌ها مشترک است. همچنین، علائم بیماری می‌تواند بسته به محل تومور مغزی، متفاوت باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- سردردهای شدید صبحگاهی یا شبانه
- تشنج
- مشکلات فکری و گفتاری
- تغییر در شخصیت
- ضعف یا فلج یک طرفه‌ی بدن
- عدم تعادل یا سرگیجه
- تغییر بینایی و شنوایی
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن صورت
- تهوع، استفراغ و مشکلات بلعی
- سردرگمی
- قاعدگی نامنظم یا یائسگی زودهنگام در بانوان (در صورت وجود تومور هیپوفیز)
- ترشح شیر از سینه‌ها در بانوان مجرد و یا غیرباردار
- بروز اختلالات جنسی و یا نازایی در بیمار
تشخیص علائم تومور مغزی در زنان به دلیل سیستم بیولوژیکی خاص آن‌ها، می‌تواند سخت‌تر باشد. اما، تکنیک‌های تصویربرداری پیچیده از قبیل توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و گاهی اوقات انجام بیوپسی، می‌تواند در تشخیص این بیماری، به پزشکان جراح مغز و اعصاب کمک کند.
درمان علائم تومور مغزی در زنان و مردان (اعم از اولیه یا متاستاتیک) معمولاً با جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، لیزر درمانی حرارتی و یا به صورت ترکیبی از این روش‌ها انجام می‌شود. انتخاب روش درمانی به شرایط بیمار، سن، مرحله بیماری، خطرات و عوارض درمانی وابسته است. در ادامه به طور مختصر به معرفی این روش‌های درمانی می‌پردازیم.
در این روش، از پرتوهای ایکس پرانرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی و سلول‌های غیرطبیعی مغز و کوچک کردن تومورها استفاده می‌شود. اگر تومور به طور موثر از طریق جراحی قابل درمان نباشد، پرتودرمانی می‌تواند گزینه مناسبی محسوب شود.
در این روش، از داروهای شیمیایی قوی برای محدود کردن و از بین بردن رشد سریع سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. بین جریان خون و بافت مغز، سد خاصی به نام «سد خونی مغزی» وجود دارد؛ با تزریق دارو به تومور یا مغز، در این سد آشفتگی ایجاد شده و اثر شیمی درمانی بهبود می‌یابد. دسته دیگری از داروها که برای درمان علائم تومور مغزی در زنان و مردان استفاده می‌شود، از رشد تومور ممانعت می‌کنند.
روش درمانی جدیدی که در بهبود علائم تومور مغزی در زنان و مردان استفاده می‌شود، لیزر حرارتی است و در برخی از مراکز برای درمان تومورهای کوچک‌تر به ویژه در مناطقی که امکان جراحی باز دشوار است، به کار می‌رود. این روش، شامل قرار دادن کاتتری کوچک در داخل ضایعه، انجام بیوپسی و سپس استفاده از لیزر برای از بین بردن حرارتی ضایعه است. این تکنیک اخیراً در درمان تومورهای مغزی مورد استفاده قرار گرفته است و هنوز اثربخشی طولانی مدت آن ثابت نشده است.
لازمه تشخیص و درمان علائم تومور مغزی در زنان و مردان، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات تشخیصی است. چه بسا که در بسیاری از موارد، علائم مشاهده شده ممکن است ربطی به تومور مغزی نداشته باشد. بهتر است در صورت مشاهده هرگونه علائم، خونسردی خود را حفظ کنید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.