ریزش دلار با دستور جدید رئیسی به بانک مرکزی؟

 

ایران بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار ارز بلوکه شده در کشورهای دیگر دارد. سال‌هاست ایران در تلاش است بخشی از این منابع ارزی را به کشور برگرداند و نتوانسته. حالا ابراهیم رئیسی به بانک مرکزی دستور داده ارزهای خارج از کشور را به داخل برگرداند. 

این دستور رئیسی در حالی است که دولت‌ قبل بارها برای آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده تلاش کرد و به نتیجه نرسید. پس یا ابراهیم رئیسی از موانع بازگشت دلارهای بلوکه شده به کشور خبر ندارد یا دستور او یک اقدام نمایشی برای کنترل بازار ارز است.

در دولت قبل، بارها تلاش شد بخشی از دلارهای بلوکه شده ایران در عراق و کره جنوبی به کشور برگردد. حتی رئیس کل بانک مرکزی چند باری به عراق رفت تا بخشی از این دلارها را آزاد و بازار پرنوسان ارز را با کمک آنها آرام کند. اما تلاش‌های دولت هر بار به در بسته خورد و نهایتا برخی از این کشورها حاضر شدند در قبال دلارهای بلوکه شده، به ایران کالا بدهند.

اما دولت روحانی متوجه شده بود که بازار ارز به خبر آزادسازی دلارهای بلوکه شده واکنش نشان می‌دهد. هر بار که دولت خبری از احتمال آزادسازی دلارهای بلوکه شده می‌داد، قیمت دلار برای چند روز کاهشی می‌شد.

پشت پرده دستور ارزی رئیسی

حالا یا به نظر می‌رسد ابراهیم رئیسی از دشواری‌های ایران برای آزادسازی منابع بلوکه شده بی‌خبر است، یا ماجرای آزادسازی منابع ارزی هم مانند ماجرای واردات واکسن است و تحریم، تنها برای دولت قبل معنا داشت و نه دولت جدید.

اما احتمال دیگری هم وجود دارد اینکه ابراهیم رئیسی، راهکار حسن روحانی را تکرار می‌کند، حرف‌درمانی برای کنترل قیمت دلار.

قیمت دلار در این هفته در محدوده ۲۷ هزار و ۲۰۰ تا ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان در نوسان است. اخبار امیدوارکننده برای مذاکرات، قیمت دلار را به محدوده ۲۷ هزار تومان نزدیک می‌کند و سیگنال‌های منفی دلار را به سمت ۲۸ هزار تومان سوق می‌دهد.

اما برخی از کارشناسان می‌گویند اخبار سیاسی، سیگنال افزایش قیمت به دلار داده و دولت با تزریق ارز به بازار توانسته قیمت دلار را زیر ۲۸ هزار تومان نگه دارد. اما حالا اخبار سیاسی و به خصوص واکنش‌های طرفین به مذاکرات، احتمال افزایش قیمت ارز در هفته جاری را بیشتر کرده است.

از طرف دیگر به گفته کارشناسان، محدوده روانی قیمت دلار، دلار ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومانی است و اگر این مرز روانی شکسته شود، تعداد خریداران بازار افزایش پیدا می‌کند و دلار وارد کانال قیمتی جدید می‌شود.

به نظر می‌رسد رئیس دولت با علم به این ماجرا دستور آزادسازی منابع بلوکه شده ایران را داده و بانک مرکزی را مکلف کرده با ایجاد ثبات در بازار و انجام اقدامات پیشگیرانه از نوسانات ارزی، سازوکارهای بانکی و اقتصادی را فعال کند و ارزهای موجود در خارج از کشور را به داخل بازگرداند.

رویای آزادسازی ۱۰۰ میلیارد دلاری

اما رقم منابع ارزی بلوکه شده ایران چقدر است؟ آمار دلارهای بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر متفاوت است و رقم دقیقی اعلام نمی‌شود. پایگاه خبری آسیا تایمز اخیراً حجم کل دارایی‌های خارجی بلوکه‌شده ایران را ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد کرده است.

تسنیم هم در گزارشی اعلام کرده که حجم دلارهای بلوکه شده ایران بین ۴۵ تا ۵۰ میلیارد دلار بوده است. برخی گزارش‌ها هم می‌گوید منابع بلوکه شده ایران در شش کشور، ۳۶ میلیارد دلار است.

قطعا بازگشت هر میزان از این منابع ارزی به کشور می‌تواند بر قیمت ارز تاثیر بگذارد. به خصوص در شرایط کنونی که آمارهای رسمی نشان می‌دهد میزان فروش نفت ایران به کمترین میزان رسیده است.

اتاق بازرگانی تهران هفته گذشته گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد چین خرید نفت خود از ایران را ۹۹ درصد کاهش داده است و در هفت ماهه ابتدایی سال میلادی جاری، ایران تنها ۱۱ میلیون دلار نفت به چین فروخته است. یعنی بزرگترین خریدار نفت ایران، ظرف هفت ماه تنها ۱۱ میلیون دلار از ایران نفت خریده. ماهی ۱.۵ میلیون دلار!

طبیعی است که در چنین شرایطی رئیسی در پی حرف‌درمانی و یا آزادکردن بخشی از این منابع باشد.