جستجو
کد خبر : 9797 /

ابراهیم رئیسی در گفتگوی تلویزیونی اخیر خود به صراحت از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی سخن گفت. علاوه بر او، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز اظهارات مشابهی داشته است.

یارانه نقدی برای کمک به اقشار ضعیف طراحی شد.  یارانه نقدی در دولت های بعدی نیز ادامه یافت. یارانه نقدی در دولت رئیسی با تغییراتی قرار است همراه شود. یارانه نقدی ابتدا در دولت احمدی نژاد ایجاد شد. آخرین اخبار پیرامون یارانه نقدی را در «خبر روز»  دنبال کنید. 

یارانه ۲۵۰ هزار تومانی در راه است

با جدی‌تر شدن حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی محمتل‌ترین سناریو این است که اعتبار این طرح به صورت مستقیم به مردم پرداخت شود که در صورت اجرای این سناریو، به هر ایرانی ماهانه ۲۵۰ هزار تومان یارانه می‌رسد.

 ابراهیم رئیسی در گفتگوی تلویزیونی اخیر خود به صراحت از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی سخن گفت. علاوه بر او، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز اظهارات مشابهی داشته است.

رئیس جمهور دو روز پیش درباره حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی گفت: این کار ضرورت دارد اما با غافلگیری انجام نخواهیم داد و مردم را نسبت به آن بی‌اطلاع نخواهیم گذاشت و شوک به بازار ایجاد نخواهیم کرد. همه جوانب سنجیده می‌شود به طوریکه بازار و مردم در جریان این تصمیم قرار می‌گیرد.

وزیر اقتصاد نیز با اعلام اینکه مدت‌هاست موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح است اما اجرایی نمی‌شود و این روند باید تغییر کند، از بررسی پیشنهاد پرداخت کارت اعتباری به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی به مردم در ستاد اقتصادی دولت خبر داد.

با این دو خبر به نظر می‌رسد سناریو حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی و اختصاص اعتبار این کار برای پرداخت یارانه مستقیم به مردم جدی شده است. اما اگر این سناریو اجرا شود، به هر ایرانی چقدر یارانه داده خواهد شد؟

روزنامه خراسان در این مورد نوشته است: فارغ از چگونگی اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، این سوال به ذهن می رسد که میزان منابعی که آزاد شده و در اختیار مردم قرار خواهد گرفت چقدر خواهد بود؟ پاسخ به این سوال تا حد زیادی بستگی به منابع اجرای این طرح دارد اما اگر به عنوان مثال در نظر بگیریم که مانند نیمه نخست امسال، یارانه ارز هشت میلیارد دلار برای این کار و در طی یک سال در نظر گرفته شود، می‌توان گفت منابع اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، بیش از ۱۸۲ هزار میلیارد تومان خواهد شد.

با فرض تخصیص این رقم بین مشمولان یارانه معیشتی به تعداد ۶۰ میلیون نفر، به هر نفر در طی سال بیش از سه میلیون تومان (در هر ماه بیش از ۲۵۳ هزار تومان) تعلق خواهد گرفت.

در مجموع باید گفت اجرای این سیاست مانند همه سیاست‌های کلان اقتصادی دیگر، نیاز به آماده‌سازی و اقناع عمومی مردم دارد تا مانع از ایجاد هیجانات کاذب و اقدامات احساسی در بازار شود. همچنان که تجربه حذف ارز ۴۲۰۰ به صورت تدریجی از کالاهای اساسی که در سال های گذشته اتفاق افتاد، هم در شرایطی بود که به واسطه نرسیدن این ارز به مصرف کننده نهایی، بود و نبود آن اثر چندانی در سطح قیمت های بازار نداشت و هم این که با کمترین ایجاد تنش در بازار انجام شد.

آیا این سناریو ممکن است به واقعیت تبدیل شود؟

یارانه نقدی جدید وام قرض الحسنه به حساب می آید

آنطور که رئیس‌جمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت می‌شود؛ بنابراین نمی‌توان گفت که این یارانه بلاعوض است، اما نکته اصلی اینجاست که ابراهیم رئیسی گفته دولت به خانوار‌هایی که توان پرداخت ندارند کمک می‌کند.

در این وعده رئیسی پیش‌بینی شده که به خانوار‌هایی که توانایی بازپرداخت اقساط را نداشته باشند یارانه بازپرداخت اقساط تعلق می‌گیرد. معمولا حمایت‌های دولتی به گروه‌هایی مثل افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و افراد با درآمد کم تعلق می‌گیرد. براساس برآورد‌ها این پنج دهک شامل افرادی می‌شوند که هر دو یارانه نقدی و معیشتی را دریافت می‌کنند.

با واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی از آذر امسال، یارانه پنج دهک اول جامعه چندین برابر می‌شود. خانوار‌هایی که در سه دهک اول باشند با فرض یک خانواده پنج نفره، یارانه‌ای می‌گیرد به شرح زیر است.

جزییات یارانه جدید ۲۰۰ هزار تومانییارانه نقدی: ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)

یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)

یارانه جدید: یک میلیون تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)

اگر یک خانواده در دهک‌های چهارم و پنجم باشد، وضعیت یارانه‌هایی که از آذر دریافت می‌کنند به شرح زیر است:

یارانه نقدی: ۲۲۷ هزار تومان (زمان پرداخت ۱۰ آذر)

یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان (زمان پرداخت ۲۰ آذر)

یارانه جدید: ۷۵۰ هزار تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)

در هفته پیش‌رو برای بیشتر مردم دو اتفاق از سوی دولت رخ می‌دهد، یکی واریز دومین یارانه مهر است و دومی شروع ثبت‌نام مسکن در طرح جهش تولید مسکن. حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی نیز در هفته آینده واریز می‌شود.

در هفته پیش‌رو برای اکثر مردم دو اتفاق از سوی دولت رخ می‌دهد، یکی واریز دومین یارانه مهر است و دیگری ثبت‌نام مسکن در طرح جهش تولید مسکن.

یارانه نقدی حذف می شود؟

پیشنهاداتی برای حذف گروهی از مردم از لیست یارانه‌بگیران وجود دارد که از این طریق به اقتصاد کمک شود، اما آیا ابراهیم رئیسی یارانه‌ای را حذف می‌کند؟

  بودجه امسال ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری دارد، تامین منابع لازم برای پوشش این کسری بودجه به عقیده پژوهشگران مرکز پژوهش های مجلس به هر طریقی که باشد نرخ تورم را افزایش می‌دهد.

حتی اگر دولت به سمت استقراض از بانک مرکزی نیز نرود و این کسری را از طریق منابع صندوق توسعه ملی تامین کند یا اوراق بفروشد نیز مشکل حل نمی‌شود، چرا که موجب انباشت بدهی می‌شود. با فرض این که دولت رئیسی بتواند مقدار قابل قبولی نفت صادر کند نیز بخشی از مشکل حل می‌شود.

مرکز پزوهش‌های مجلس در گزارشی پیشنهاداتی برای حل مشکل کسری بودجه داده که یکی از آنها مدیریت هزینه‌ها و مصارف عمومی است. از جمله مواردی که در این گزارش به آن اشاره شده حذف یارانه‌هاست.

برای این کار پیشنهاد شده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید از اطلاعاتی که در اختیار دارد برای حذف گروهی از یارانه‌بگیران اقدام کند. این پیشنهاد مرکز پژوهش‌ها چند سالی می‌شود که در قانون بودجه لحاظ می‌شود.

تأثیر حذف یارانه نقدی

در تبصره ۱۴ قانون بودجه آمده که وزارت کار باید سه دهک از یارانه بگیرانی که درآمد بالایی دارند را شناسایی و حذف کند. طبق برآوردهای سازمان برنامه‌وبودجه این سه دهک شامل ۲۰ میلیون نفر می‌شود.

با توجه به این که حدود ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی و ۶۰ میلیون نفر یارانه معیشتی بنزین دریافت می‌کنند، احتمالا کسانی که یارانه بنزین دریافت تمی‌کنند در اولویت حذف از لیست یارانه‌بگیران باشند.

بودجه سالانه پرداخت یارانه نقدی ۴۲٫۸ هزار میلیارد تومان است، حذف ۲۰ میلیون نفر از یارانه‌بگیران ۱۱ هزار میلیارد تومان به کسری بودجه دولت کمک می‌کند. یعنی ۳٫۶ درصد از کسری بودجه امسال را پوشش می‌دهد که مبلغ ناچیزی به نظر می‌رسد.

این سهم ناچیز حذف یارانه‌بگیران در سال آینده کوچک‌تر می‌شود چرا که به احتمال زیاد مبلغ یارانه‌ها تغییری نکند اما کسری بودجه دولت بیشتر می‌شود. مگر این که دولت قصد داشته باشد تعداد بیشتری از یارانه‌بگیران را حذف کند که غیرممکن به نظر می‌رسد.

حذف یارانه نقدی جدی است؟

از یک سو حذف یارانه‌ها می‌تواند افکار عمومی را مقابل دولت رئیسی قرار دهد و به همین علت نیز دولت سیزدهم همانند دولت‌های قبلی خود دست به چنین کاری نمی‌زند.

از سوی دیگر ابراهیم رئیسی پیش از انتخابات و پس از تشکیل کابینه روی افزایش یارانه‌ها و حمایت‌های معیشتی تاکید کرده و از حذف یارانه‌ها دفاعی نکرده، حتی وعده افزایش یارانه‌ها برای پنج دهک اول را نیز داده است.

بررسی ها نشان میدهد، میزان یارانه پنهان هر ایرانی در ماه حدود یک میلیون و 350 هزار تومان است.

مه شو : بررسی ها نشان میدهد، میزان یارانه پنهان هر ایرانی در ماه حدود یک میلیون و 350 هزار تومان است.هادی قوامی معاون وزیر اقتصاد با بیان اینکه یارانه پنهان مابه التفاوت قیمت گذاری با قیمت واقعی در اقتصاد کشور است، گفت: کسری بودجه دولت‌ها که به تورم می‌انجامد فشار مضاعفی به دهک‌های پایین جامعه است و کسانی که بیشتر از یارانه‌های بهره مند می‌شوند دهک‌های بالای جامعه هستند. رقم یارانه پنهان در اقتصاد ایران حدود 50 میلیارد دلار معادل 1400 هزار میلیارد تومان است؛ که سهم هر ایرانی از این یارانه روزانه 45 هزار تومان است. یعنی یک روز یارانه پنهان هر فرد معادل یک ماه یارانه نقدی است. مجموع ماهانه یارانه پنهان برای هر فرد یک میلیون و 350 هزار تومان است.

 یارانه نقدی 450 هزارتومانی به هر ایرانی 

مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است: با توجه به توزیع یارانه‌ ها در بخش‌های مختلف آثار مثبت و اثربخشی مطلوب و قابل قبولی در بهبود سفره مردم، شاخص کلان اقتصادی و بخش تولید دیده نمی‌شود.

هرچند رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته، اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل پاییز است.اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رئیسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند، اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رئیسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

رئیسی در برنامه‌های انتخاباتی خود بار‌ها به ناکافی بودن مبلغ یارانه نقدی اشاره کرده بود و اکنون گفته می‌شود افزایش مبلغ یارانه یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم است و تمامی اعضای دولت برسر اجرای آن اتفاق نظر دارند. با این‌همه پرداخت مبالغ مشابه یارانه در مرداد ماه ۱۴۰۰ نشان داد برنامه افزایش یارانه درصورتی که قرار بر اجرای آن باشد و به سبک معمول وعده‌های انتخاباتی به فراموشی سپرده نشود، ظاهرا به زمان بیشتری نیاز دارد.

اما اگر قرار بر تغییر مبالغ یارانه از آذر ماه امسال باشد، ممکن است مبلغ یارانه چقدر شود؟ در حال حاضر دو یارانه واریز می‌شود.