بایدن راهی جز لغو تحریم ها ندارد

دور هفتم مذاکرات وین، پس از استقرار دولت جدید در کشورمان آغاز خواهد شد. طی شش دور مذاکرات انجام شده در پایتخت اتریش، شاهد اصرار مقامات آمریکایی بر باقی گذاشتن بخشی از تحریم‌های ضدایرانی بوده‌ایم. مقامات کاخ‌سفید مدعی هستند به دلیل تغییر برچسب تحریم‌های هسته‌ای در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، رفع این تحریم‌ها آسان نخواهد بود و به اجازه کنگره نیاز خواهد داشت. این ادعای مقامات آمریکایی با انتقاد ایران و برخی دیگر از اعضای شرکت‌کننده در مذاکرات مانند روسیه و چین مواجه شده است. در این خصوص جام‌جم گفت‌وگویی با جیم والش، مشاور ویژه کنگره آمریکا در امور هسته‌ای انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

 مذاکرات وین مدتی است متوقف شده و پس از استقرار دولت جدید در ایران از سر گرفته خواهد شد. یکی از مهم‌ترین اختلافاتی که در این مذاکرات وجود داشته و هنوز هم به قوت خود باقی است، مربوط به رفع تحریم‌های ضدایرانی از سوی آمریکاست. بایدن مدعی است به دلیل تغییر برچسب برخی تحریم‌های ضدایرانی، امکان رفع آنها در برهه کنونی وجود ندارد. این استدلال رئیس‌جمهور آمریکا تا چه اندازه‌ای صحیح است؟

آنچه مشخص است این که مطابق برجام، آمریکا باید تحریم‌هایی را که ذیل موضوع هسته‌ای قرار داشت، بردارد. این‌که برخی تحریم‌های هسته‌ای به برچسب و عنوان غیرهسته‌ای تبدیل شده هم نافی این موضوع نیست. به عبارت دیگر، آمریکا موظف است این تحریم‌ها را نیز بردارد چون ذیل موضوع هسته‌ای قرار داشته و حالا برچسب و عنوان آنها عوض شده است. از سوی دیگر، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا( بایدن) می‌تواند با همان اختیاراتی که ترامپ تحریم‌های ضدایرانی را وضع یا برقرار کرد و حتی برچسب آنها را تغییر داد، این تحریم‌ها را لغو کند.

 اما دولت بایدن در مذاکرات وین بسیار سرسختانه مدعی شده رفع برخی تحریم‌های ضدایرانی که اتفاقا تحریم‌های اساسی و مهمی نیز محسوب می‌شوند. فعلا امکان‌پذیر نیست.

دولت بایدن، مخالف اقدامات ترامپ بوده و برخی اقدامات او را لغو کرده است؛ مانند لغو محدودیت‌های ترامپ درخصوص دیپلمات‌های ایرانی. در مورد برجام نیز باید چنین کند اما شاهدیم بایدن همه این محدودیت‌ها را از بین نبرده و بسیاری از آنها را حفظ کرده است. در هر حال، برای احیای برجام لازم است همه تحریم‌های ضدایرانی مغایر با برجام برداشته شود و تغییر برچسب تحریم‌ها، مانعی در این مسیر محسوب نمی‌شود.

 با توجه به اصرار طرف آمریکایی مبنی بر حفظ برخی تحریم‌های ضدایرانی و عدم ارائه تضمین در خصوص آینده برجام، فرجام مذاکرات را چگونه ارزیابی و تحلیل می‌کنید؟

در این میان دو نکته وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد؛ یکی از آنها مربوط به تغییر دولت در ایران است. تغییر دولت ایران نباید تاثیر چندانی بر این مذاکرات داشته باشد. اما به هر حال تیم مذاکرات ایران عوض می‌شود و از تاثیر افراد بر روند مذاکرات نمی‌توان غافل بود. این توافق ممکن است در دولت جدید ایران دشوارتر و سخت‌تر حاصل شود. البته این‌که رئیس‌جمهور جدید ایران هم خواهان ایفای نقش موثر در روند مذاکرات باشد نیز قابل درک است. تاخیر ممکن است روند کنونی مذاکرات را با چالش مواجه سازد. نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از برخی اقدامات در آینده داشت. پس بهتر است مذاکرات هر چه سریع‌تر به سرانجام برسد. ممکن است برخی بحران‌ها در منطقه رخ دهد که حصول توافق را سخت‌تر و دشوارتر کند و حتی آن را به شکست بکشاند. از هر اقدامی که به حل‌وفصل مسائل منجر شود و به توافق هسته‌ای کمک کند باید استقبال کرد.

 با توجه به گذشت شش ماه از حضور بایدن در راس معادلات سیاسی آمریکا، چه ارزیابی و تحلیلی از سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در منطقه غرب آسیا دارید؟

دولت بایدن رویکرد همسوتری با متحدان بین‌المللی خود از جمله متحدانش در منطقه غرب آسیا و خلیج‌فارس دارد. معتقدم روابط دولت بایدن با عربستان دچار تغییرات اساسی نمی‌شود و تغییرات جزئی را شاهد خواهیم بود. اما از سوی دیگر، دولت بایدن خواستار تشدید تنش میان ایران و عربستان در منطقه خلیج‌فارس نیست. آنچه مدنظر دولت بایدن است کاهش تنش در منطقه و رسیدن منطقه به ثبات است تا تمرکز آمریکا متوجه شرق آسیا (چین) باشد. معتقدم بایدن قصد دارد هر چه سریع‌تر از غرب آسیا به‌سوی شرق آسیا تمرکز کند. این رویکرد کلان، یکسری مقتضیات تاکتیک‌ها و روش‌هایی دارد که دولت بایدن مشغول طراحی و اجرای آنهاست.