با روی کار آمدن دولت سیزدهم روند واردات واکسن تسریع شد / نمودار

واردات واکسن کرونا و تزریق آن طی هفته های اخیر و با تشکیل دولت سیزدهم افزایش چشمگیری داشته است. به طوری که ظرف سه هفته که تنها متولدین 1350 به پایین می توانستد برای تزریق واکسن کرونا ثبت نام کنند، امروز شرایط سنی برداشته شده و تقریبا همه ایرانی ها به واکسن کرونا دسترسی دارند. واردات واکسن مطالبه اصلی مردم در یک سال اخیر بود.اما در این یک سال و در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی، این امر محقق نشد و متاسفانه بیش از 100 هزار ایرانی جان خود را از دست دادند.

در زمان دولت قبل دلایل متعددی برای عدم واردات واکسن مطرح شد. از جمله عدم پیوستن به اف ای تی اف، تحریم ها، اعتقاد به ایمنی گله ای و مواردی از این دست که روند واردات واکسن را متوقف کرد. چرا واردات واکسن در دولت حسن روحانی محقق نشد؟ چرا واردات واکسن کرونا در دولت جدید سرعت گرفته است؟ چه اتفاقی رخ داد؟ آیا براساس شایعات واکسن ها در گمرکات کشور دپو شده بود و یا خط ارسال به یک باره باز شد؟ چرا تخصیص و تامین ارز واردات واکسن از سوی وزارت بهداشت و بانک مرکزی در دولت قبل انجام نشد؟ در این خصوص گفتگو رکنا با مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور را بخوانید

ارونقی در ابتدا در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی در این 3 هفته رخ داد که ورود واکسن کرونا به کشور تسریع شده است و آیا این واکسن ها بنابر شایعات در گمرکات دپو شده بود، گفت: گمرک در بحث واردات واکسن به عنوان یک سازمان مجری اقدام می کند و سیاستگذار نیست.

واکسن وارداتی در دولت سیزدهم

فقط مجری سیاست هایی است که وزارتخانه های متولی از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا سایر مراجعی که مرتبط با موضوع هستند، اتخاذ می کنند.فقط بحث ترخیص کالا و واکسن هایی که به گمرک رسیده است، بر عهده گمرک است.در این 50 محموله واکسن به میزان 50 میلیون دوز که تا امروز وارد کشور شده است، به هیچ عنوان هیچ وقفه ای از سوی گمرک در ترخیص رخ نداده است. هیچ واکسنی تا به امروز در سردخانه های گمرک دپو نشده و تشریفات ترخیص همه واکسن ها بلافاصله پس از ورود و در پای پرواز انجام شده است.

وی درخصوص علت تسریع واردات واکسن در یک ماه گذشته گفت: از مرداد ماه و با روی کار آمدن دولت سیزدهم این روند بسیار بسیار تسریع پیدا کرده است، به نحوی که در حال حاضر به سمتی پیش می رویم که بیش از 50 درصد واکسن های وارداتی فقط در یک ماه اخیر وارد شده است. بیش از 40 درصد واکسن ها در شهریور ماه و مرداد ماه وارد کشور شده است که تعداد واکسن های وارد شده بسیار قابل توجه بوده است. با ورود چند میلیون دوز واکسن وارد شده در روزهای اخیر کل واکسن های وارداتی نزدیک به 60 میلیون دوز می رسد

روند واردات واکسن بعد از مرداد ماه بسیار افزایش یافته، به طوری که 80 درصد واکسن های وارد شده ظرف 2 ماه و 20 درصد ظرف 7 ماه وارد شده است. این که به چه صورتی اقدام، خریداری و حمل آن انجام شده و چرا دیرتر رسیده و سریعتر انجام نشده هیچ کدام به وظایف گمرک ارتباطی ندارد. اما آن چیزی که می شود در دو جمله خلاصه کرد این است که، تمامی واکسن های وارداتی توسط گمرک در حداقل زمان ممکن و حتی در پای پرواز ترخیص شده است.به طوری که با ورود واکسن ها شخصا در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) حاضر شدم.همه واکسن ها در داخل هواپیما ارزیابی می شود و نیازی نیست واکسن ازهواپیما خارج شود. شخصا پای پرواز مطابقت اجمالی را انجام و مجوز وزارت بهداشت را اخذ می کنم. این نشان می دهد که گمرک در اسرع وقت همکاری لازم را داشته است.

هیچ واکسنی از قبل دپو نشده بود

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور تاکید کرد: هیچ واکسنی از قبل دپو نشده و همه واکسن ها به محض ورود به گمرک بلافاصله تحویل نمایندگان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شده است. بنابراین هیچ وقفه ای را در واردات واکسن از نظر بحث انجام تشریفات گمرکی نداشته ایم و پشت سر هم روند واردات ادامه دارد.

وی افزود: نزدیک به 60 میلیون دوز وارد کشور شده است. بیشتر واکسن هایی که وارد شده واکسن سینوفارم از کشور چین، اسپوتنیک از روسیه، بهارات از هندوستان و واکسن هایی از اروپا که همه مورد تایید وزارت بهداشت بوده است. عمده واکسن های آسترازنکا از سمت اروپا ارسال شده و سایر واکسن هایی که یا به صورت اهدایی و یا به صورت خریداری شده بوده است. تمامی واکسن های وارد شده با مجوز ترخیص قطعی وزارت بهداشت وارد کشور شده و عملیات ترخیص آن هم در حداقل زمان ممکن صورت گرفته است.

با دستور قاطع آقای رئیسی واکسن وارد شد

ارونقی درباره دلیل روان شدن واردات کالاهای اساسی به کشور گفت: در بحث واردات کالاهای اساسی مساله بسیار مهم تخصیص و تامین ارز برای کالاهای اساسی است. دستور صریح و قاطعی از آقای دکتر رئیسی، رئیس جمهور محترم دیدم که درخصوص این مورد به جناب آقای مخبر دستور می دهد که تمامی کالاهای اساسی که در بنادر و گمرکات کشور وجود دارند به قید فوریت توسط وزیر جهادکشاورزی جهت تخصیص ارز احصا شود. از طرف دیگر به وزارت نفت و بانک مرکزی دستور دیگری صادر می کند که کالاهای اساسی در حداقل زمان ممکن تامین ارز شود.این دستور، دستور بسیار جالب و خیلی قاطع است. اگر این اتفاق رخ دهد و وزارت جهادکشاورزی درخصوص تخصیص ارز و بانک مرکزی و وزارت نفت در مورد تامین ارز اقدام کنند، خیلی از کالاهای اساسی که در بنادر و گمرکات کشور هستند، خیلی زود تعیین تکلیف می شوند.

ظرف یک ماه 42 درصد کل واکسن های وارداتی، وارد کشور شد

وی ادامه داد: ما چنین دستوراتی را نیاز داریم. دستوری را نیاز داریم که بلافاصله بحث واکسن پیگیری بشود و ظرف یک ماه 42 درصد کل واکسن های وارداتی، وارد کشور شود. هماهنگی را نیاز داریم که بلافاصله تمام مسئولین زمانی که دستوری صادر می شود، به هیچ عنوان دهن کجی نسبت به دستور نداشته باشند و بدانند که نهایتا هدف از صدور آن دستور به نفع کشور و مردم است. من این هماهنگی را در حال حاضر حس می کنم. من بارها گفته بودم در تیم اقتصادی دولت قبلی ناهماهنگی زیاد بود و ممکن بود این ناهماهنگی منجر به ایستایی هایی در بحث گمرک شود .همیشه هم این را گفته ام و در راستای آن هم مورد بازخواست و تذکر قرار می گرفتم که خودت بخشی از دولت هستی.

ارونقی تاکید کرد: ما سال گذشته بسیار قابلیت، ظرفیت و توانایی داشتیم و اگر استفاده می کردیم، بسیار راحت تر می توانستیم مسائل را حل کنیم. دو نمونه اتفاقی که در حال انجام است در بحث کالاهای اساسی، تامین ارز بلافاصله کالاهای اساسی، تقویت ناوگان حمل و نقل این کالاها و ترخیص حمل یکسره آن را شاهد هستیم.

وی افزود: در حال حاضر به جای این که صاحب کالا به دنبال حمل یکسره کالا باشد، وزارت جهادکشاورزی به دنبال حمل یکسره کالاهای اساسی است. صاحب کالا براساس قانون اختیار دارد که کالای خود را دپو کند و در انبار تخلیه کند و 2 ماه هم آن را نگهدارد. این اختیار را هم نمی تواند کسی از صاحب کالا بگیرد. اما وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی امر به دنبال این قضیه است که صاحب کالا، کالای خود را در انبارهای گمرک تخلیه نکند و کالای خود را یکسره به بازار برساند. همه وزارتخانه ها و سازمان ها باید به این صورت اقدام کنند. 

معاون فنی و امور گمرکی گمرک کشور گفت: هم اکنون گمرک از صاحبان کالایی که اقلام و مواد اولیه مرتبط با کرونا را وارد می کنند، می خواهد و آنها را ملزم می کند که این کالاها را در انبارهای گمرک تخلیه نکنند.صاحب کالا می تواند اجبار گمرک را بپذیرد و ممکن است مقاومت کند و از حق قانونی خود استفاده کند و کالای خود را به انبارهای گمرک انتقال بدهد. اما مواد اولیه و داروهای مربوط به کرونا در حال حاضر حق تخلیه در انبارهای مراجع تحویل گیرنده را ندارد. من براساس بخشنامه و با توجه به فرمایشات رهبری مبنی بر این که اولین و مهمترین مساله در حال حاضر کرونا است، الزام کردم که وارد کننده اینگونه کالاها را در انبارها تخلیه نکند. در کنار آن وزارت بهداشت تکلیف دارد که در اولین فرصت بررسی کند و مجوز بهداشت را صادر کند.صاحب کالا تکلیف دارد که شبانه کالای خود را ترخیص کند.

ماجرای سرم های دپو شده در گمرک چه بود؟

وی ادامه داد: پس شدنی است. ما در زمینه واکسن این کار را انجام دادیم. هیچ واکسنی در یخچال، سردخانه و انبار گمرک دپو نشد و از اولین محموله ما در کنار پرواز قرار گرفتیم و این کالا به صورت حمل یکسره وارد کشور شد. در دومین فاز درخصوص بحث سرم این کار را انجام دادیم.هیچ سرمی به غیر از موارد جزئی که گمرک به دلیل عدم دراین که مجوز وزارت بهداشت را دریافت نکرد و نتوانست کالا را ترخیص کند و این کالا تخلیه و مرجوع شد. در فاز سوم در اقلام مربوط به کرونا این کار را انجام دادیم و کالاها از پای پرواز ترخیص شدند. مواد اولیه داروهای مختلف مثل رمدسیویر، فاویپراویر و...  همه در حداقل زمان ممکن به صورت حمل یکسره وارد کشور شد. پس در 3 فاز 3 گروه کالایی این اتفاق افتاد.برای دیگر کالاها هم می شود این روش را تعمیم داد و برای روان سازی تجارت استفاده شود.

البته حساسیت گمرک به همه کالاها نیست. کالاهایی که ضروری هستند و مورد نیاز کشور است، مثل کالاهای اساسی، کالاهای دارویی و سلامت محور، اما کالاهای غیرضروری را گمرک اصرار و حساسیتی ندارد که با حمل یکسره و در حداقل زمان ممکن ترخیص شود و از گمرک وارد شود. کالاهای غیر ضروری باید فرآیندهای ممکن را طی کند ، کنترل های لازم را انجام و مجوزهای لازم را دریافت کند و ارزش آن به صورت کامل بررسی شود. ایستایی این کالاها هر چقدر به طول انجامد ، ایستایی متعارف است. حساسیتی هم در تامین و تخصیص ارز وجود ندارد.

1/5 میلیون دلار فقط برای واردات موبایل تامین ارز شد اما برای خرید واکسن گفتیم ارز نداریم!

وی افزود: در بحث واکسن ارزش کالا را گمرک تعیین می کند و برمی گردد به گمرک که باید تعیین شود. 50 میلیون دوز واکسن( با محاسبه واکسن های اهدایی) تا به امروز وارد کشور شده است.یعنی 450 میلیون دلار کل پول واکسن هایی است که تا به امروز وارد کشور شده است. در حالی که یک و نیم میلیارد دلار فقط برای موبایل تامین ارز شد.برای واکسن در یک مقطعی می گفتند ارز نداریم. یعنی سه برابر تامین ارزی که برای واکسن تا به امروز اتفاق افتاده است. 40 درصد آن هم در دولت فعلی محقق شده است.به همین دلیل هیچ حساسیتی درخصوص واردات کالاهای غیرضرور ندارم و حتما باید فرآیند ممکن طی شود.اما کالای اساسی و ضروری و سلامت محور را حساسیت دارم که در کمترین زمان ممکن ترخیص و وارد کشور شود . در کنار آن هم انتظار دارم که بانک مرکزی تخصیص و تامین ارز را در کمترین زمان ممکن رقم بزند که هیچ ایستایی در گمرک نداشته باشد.