تنظیم شکایت خارجی
در ایران، زمانی که فردی به عنوان قربانی یک جرم، خسارت یا زیانی را متحمل می‌شود، او می‌تواند برای تعقیب کیفری فرد متهم به ارتکاب جرم، اقدام کند. این اقدام به صورت تنظیم شکواییه انجام می‌شود.
شکواییه به عنوان یک اسناد قانونی و رسمی، شامل جزئیات و شواهدی است که نشان دهنده این است که فرد متهم به جرم، واقعاً مسئولیت ارتکاب آن را دارد و باید برای عملکرد خود در مورد آن جرم مسئولیت پذیرفته و مجازات شود.
طبق قوانین ایران، زبانی که در اسناد قانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید زبان فارسی باشد. این بدین معناست که حتی اگر فردی از جنسیتی یا قومیتی دیگری باشد و زبان اصلی او انگلیسی یا سایر زبان‌های دیگر باشد، برای تنظیم شکایت خود، باید از زبان فارسی استفاده کند. این اقدام به دلیل این است که طبق قانون اساسی کشور، زبان رسمی آن فارسی است و تمامی اوراق رسمی باید به این زبان تنظیم شوند.
به طور کلی، تعقیب کیفری و تنظیم شکواییه یک فرآیند حقوقی مهم است که به قربانیان جرم امکان می‌دهد تا از حقوق و مزایای قانونی خود استفاده کنند و افراد متهم به ارتکاب جرم را مسئول اعمال خود قرار دهند.
مراجعه به دادسرا
برای تنظیم شکایت خود، فرد شاکی می‌بایست به دادسرای محل وقوع جرم یا کلانتری مراجعه کند. در اینجا، ماموران کلانتری به عنوان ضابطان دادگستری، صلاحیت دریافت شکایت را دارند. وظیفه آنها این است که شکایت شخص مراجعه کننده را شنونده، آن را قبول و تنظیم کنند.
اگرچه فرد می‌تواند برای شکایت خود به دادسرا مراجعه کند، اما عموما افراد به دلیل افزایش سرعت در رسیدگی به پرونده و جلوگیری از طولانی شدن فرآیند، به کلانتری مراجعه می‌کنند. با این روش، نیازی به ارسال پرونده برای رسیدگی مجدد به دادسرا نیست و این امر می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش زمان لازم برای رسیدگی به پرونده کمک کند.
به این ترتیب، انتخاب مکان مناسب برای تنظیم شکایت، از اهمیت بالایی برخوردار است تا فرآیند قانونی به بهترین شکل ممکن پیش برود و حقوق طرفین به نحو مطلوبی حفظ شود.
رسیدگی توسط مقامات دادسرا
به طور عمومی، افراد برای تنظیم شکایت خود به دادسرا مراجعه می‌کنند، زیرا این روند موجب می‌شود که نیازی به ارسال مجدد پرونده برای رسیدگی به دادسرا ایجاد نشود، و این باعث می‌شود فرآیند قانونی سریع‌تر و موثرتر انجام شود.
در دادسرا، که دارای مقاماتی از جمله دادستان می‌باشد، به موضوع شکایت توجه خواهد شد. این شامل بررسی این است که آیا جرم وقوع یافته است یا خیر. در صورت تایید وقوع جرم و ارتباط آن با فرد متهم، پرونده به منظور رسیدگی به دادگاه کیفری مربوطه ارسال می‌شود.
بنابراین، تصمیم‌گیری در مورد این که آیا پرونده باید به دادگاه ارجاع شود یا خیر، در اختیار مقامات دادسرا است که می‌تواند بر اساس شواهد و ادله موجود در پرونده، به تصمیم مناسب برای پیگیری و رسیدگی به موضوع بپردازد.
از این رو، انتخاب مکان مناسب برای تنظیم شکایت توسط شاکی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می‌تواند تأثیر زیادی در نتیجه نهایی پرونده داشته باشد و به اجرای عدالت و حفظ حقوق طرفین کمک کند.
عدم اعتبار شکایت به زبان انگلیسی
با توجه به اینکه درخواست‌های دستی دیگر مورد پذیرش نیستند و افراد برای تقدیم شکایت‌ها و دادخواست‌های خود باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند، فرآیند تنظیم شکواییه نیز در این محیط الکترونیک صورت می‌پذیرد. در این سیستم، شکواییه بر روی برگه مخصوص پاپی تنظیم می‌شود و باید به زبان فارسی باشد.
تقدیم شکایت به زبان انگلیسی در دادگاه‌های ایران مورد پذیرش نیست. این امر به دلیل محدودیت‌های قانونی و مقرراتی است که تعیین می‌کنند که زبان رسمی برای تنظیم اسناد قانونی و رسمی در کشور فارسی است. بنابراین، افرادی که می‌خواهند شکایت یا دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهند، باید از زبان فارسی استفاده کنند و تمامی محتوای شکواییه یا دادخواست به این زبان تدوین شود.
این سیاست به منظور حفظ یکنواختی و شفافیت در فرآیند قضایی، و همچنین برای اطمینان از اینکه تمامی طرفین دارای دسترسی به اطلاعات لازم برای دفاع و حقوق خود هستند، اتخاذ شده است. از این رو، رعایت این مقررات و استفاده از زبان فارسی در تنظیم شکایت‌ها و تنظیم داداخواست امری بسیار حیاتی و ضروری است تا فرآیند قانونی به نحو صحیح و مطابق با قوانین مربوطه پیش برود.
نکاتی که در تنظیم شکوائیه باید رعایت کرد
در زمان تنظیم شکایت، اهمیت ویژه‌ای به دقت در جزئیات و اطلاعات شکایت‌کننده و متهم و اقامتگاه آنها اختصاص داده می‌شود. نام و مشخصات دقیق شاکی و متهم باید به صورت کامل و صحیح ذکر شوند، همچنین اطلاعات محل اقامت هر دو طرف باید به دقت درج گردد. در صورتی که شکایت توسط نماینده‌ای از طرف شاکی ارائه شود، جزئیات مشخصات نماینده نیز باید به صورت دقیق و کامل ذکر شود.
ضمنا، به برگه شکواییه لازم است که تمامی مدارک و اسنادی که به اثبات ادعای شاکی مورد نیاز است، به آن ضمیمه گردد یا گواهی از آنها ارائه شود. این اسناد و مدارک ممکن است شامل مستندات، شاهدان، گزارش‌ها و سایر اطلاعات مرتبط با شکایت باشد که نقش مهمی در تثبیت ادعاهای شاکی دارند.
در صورتی که شاکی قصد دارد از فردی در خصوص جرایم غیرقابل گذشت یا جرایمی که دارای جنبه عمومی هستند، شکایت کند، لازم است که ضابطین دادگستری رسما وقوع جرم را اعلام کنند. این اعلامیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا این نوع جرایم حتی بدون وجود شاکی خصوصی نیز مورد پیگیری قرار می‌گیرند، ولی با اعلام رسمی وقوع جرم توسط ضابطین دادگستری، شاکی می‌تواند شکایت خود را مطرح و پیگیری کند.
زبان معیار در تنظیم اوراق قضایی
در پرونده‌های حقوقی، بخصوص در امور قضایی که می‌توانند دارای تبعات جزایی یا مدنی باشند، تنظیم اوراق قضایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اهمیت به این دلیل است که محتوا و شکل تنظیم شده‌ی این اسناد می‌تواند تأثیر به سزایی در تعیین نتیجه پرونده داشته باشد. بنابراین، انطباق اوراق قانونی با مقررات و اصول حقوقی و قضایی از اهمیت فراوانی برخوردار است.
یکی از مهم‌ترین اسناد قضایی که در هر پرونده‌ای باید تنظیم شود، برگه دادخواست است. این برگه، نخستین گام در راهنمایی دادگاه برای شروع فرآیند رسیدگی به مسئله حقوقی مورد بحث می‌باشد. اهمیت دادخواست به اندازه‌ای است که در قانون آیین دادرسی مدنی تصریح شده است که رسیدگی به هیچ دعوایی امکان‌پذیر نخواهد بود مگر آن که دادخواست مربوطه تنظیم و تقدیم گردد.
ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی به وضوح بیان می‌کند که هیچ دادگاهی اجازه رسیدگی به هیچ دعوایی را نخواهد داشت مگر آنکه شخص یا اشخاص مرتبط یا وکیل یا قائم‌مقام یا نماینده حقوقی آنان دادخواست مربوطه را به شکلی مطابق با قوانین مربوطه تقدیم کنند. این بند قانونی نشان‌دهنده اهمیت بی‌تردید دادخواست در فرآیند رسیدگی قضایی است و بیان می‌کند که این اسناد باید با دقت و به تطابق با مقررات قانونی تنظیم شوند تا فرآیند قضایی به صورت مطابق با قانون پیش برود و حقوق طرفین حفظ شود.